Gezondheid in België: hoge ambities, keuzes maken onvermijdelijk
Het nieuwe federale regeerakkoord zet ambitieuze lijnen uit voor de toekomst van de gezondheidszorg en arbeidsongeschiktheid. De Onafhankelijke Ziekenfondsen (Helan, Partenamut en Freie Krankenkasse) juichen deze ambitie toe, maar benadrukken anderzijds de noodzaak om zich te richten op prioritaire projecten zoals de herziening van de ziekenhuisfinanciering, de herziening van de nomenclatuur, de hervorming van de conventie en het globaal plan voor arbeidsongeschiktheid binnen een haalbaar budgettair kader en tijdschema.
1 februari 2025
Positieve punten
Het regeerakkoord herneemt verschillende voorstellen van de Onafhankelijke Ziekenfondsen waaronder:
- Versterkte samenwerking tussen het federale niveau en de deelentiteiten voor een betere patiëntenzorg.
- Een gezondheidsbeleid gebaseerd op duidelijke doelstellingen via de nieuwe specifieke commissie, geïnspireerd door het "5 aim"-model.
- Een sterk engagement voor preventie, in lijn met het principe van "Health in All Policies" en in lijn met de discussies gevoerd tijdens ons symposium rond preventie.
- De voortzetting van de hervormingen van de nomenclatuur en de ziekenhuisfinanciering, met de nadruk op een efficiënt ziekenhuislandschap.
- Het belang van de herziening van het conventiesysteem en het aantrekkelijker maken hiervan.
- Administratieve vereenvoudiging door digitalisering en het opstellen van een basislijst om procedures te vergemakkelijken.
- Verhoogde toegankelijkheid van de zorg, onder andere door het beperken van supplementen.
- Meer aandacht voor het nut van een zorgbehandeling om zo mogelijk schadelijke, nutteloze handelingen te vermijden.
- Het belang van investeren in geestelijke gezondheidszorg.
- Het globaal plan voor arbeidsongeschiktheid.
Uitdagingen aangaan
Hoewel de gestelde ambities gerechtvaardigd zijn, zal de uitvoering ervan een echte uitdaging vormen. Het hervormingsprogramma is uitgebreid en vereist het stellen van strikte prioriteiten om de uitvoering ervan te waarborgen. Sommige maatregelen zullen om investeringen vragen, wat in een budgettair krappe context zal moeten leiden tot strategische keuzes. De vaststelling van een groeinorm die lager ligt dan de natuurlijke groei van de zorguitgaven roept ook de vraag op of de beschikbare middelen voldoende zijn om de gestelde ambities te realiseren.
Openstaande vragen
De centrale vraag blijft: hoe zullen deze hervormingen gefinancierd worden zonder de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg in gevaar te brengen? Zullen de groeinorm en het streven naar efficiëntie voldoende zijn om de aangekondigde ambities te financieren?
Tot slot onderstrepen we het accent dat gelegd wordt op de noodzakelijke samenwerking tussen de deelentiteiten gezien de overlappende verdeling van bevoegdheden in de gezondheidssector. Hopelijk kunnen de gelijkaardige politieke coalities tussen de verschillende bestuursniveaus deze samenwerking vergemakkelijken in een complexe institutionele context waar de instrumenten te ontoereikend zijn om een echt coöperatief federalisme mogelijk te maken.
Collectief engagement voor de langdurig zieken
De ziekenfondsen spelen al jaren een sleutelrol in de begeleiding van langdurig zieken. Ze voeren concrete acties uit om mensen in arbeidsongeschiktheid te ondersteunen en hun re-integratie te bevorderen. Het aanmoedigen van werkhervatting, ook in progressieve vormen zoals deeltijdse arbeid, is een aanpak die haar effectiviteit heeft bewezen en veel mensen in staat stelt om het werk te hervatten met respect voor hun gezondheidstoestand. Dit werk moet worden voortgezet en geïntensiveerd in overleg met alle betrokken actoren. De aangekondigde hervormingen op dit gebied moeten voortdurend worden geëvalueerd gezien de risico's van negatieve gevolgen voor de verschillende actoren. Ook is het nuttig te herinneren dat arbeidsongeschiktheid het gevolg is van een bredere maatschappelijke problematiek waarop de aangekondigde hervormingen weinig invloed zullen hebben.
Engagement voor de toekomst
De Onafhankelijke Ziekenfondsen verwelkomen de wil van de regering om de grote uitdagingen in de gezondheidszorg aan te gaan. Om de efficiëntie en relevantie van de hervormingen te waarborgen, is het cruciaal om alle actoren in de sector te betrekken.
We benadrukken het feit dat de prioriteit moet blijven liggen bij het belang van de patiënt en de levensvatbaarheid van ons zorgsysteem op lange termijn. De Onafhankelijke Ziekenfondsen zullen hun rol als constructieve partner blijven spelen om ervoor te zorgen dat de ingevoerde beleidsmaatregelen aansluiten bij de realiteit op het terrein en de behoeften van de burgers. De Onafhankelijke Ziekenfondsen, onafhankelijk en apolitiek, zullen hun rol in dit debat spelen met een pragmatische aanpak gericht op de noden van de patiënten.
Xavier Brenez, Algemeen Directeur van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (Helan, Partenamut, Freie Krankenkasse), concludeert:
"Het nieuwe akkoord omvat een reeks proactieve intenties voor de toekomst van de gezondheidszorg in België. Maar alles tegelijk willen hervormen is een utopie. Het vermeerderen van doelstellingen zonder duidelijke prioriteiten te stellen, dreigt essentiële hervormingen te verzwakken. Het regeerakkoord zal alleen geloofwaardig zijn als de beschikbare financiële en menselijke middelen in verhouding zijn met de gestelde ambities voor gezondheid en arbeidsongeschiktheid."
